PERSBERICHT - 24 maart 2023

West-Europa de komende 7 maanden weer extra in het nadeel


  • Aanstaande zondag zetten we in Europa de klokken weer een uur vooruit. Voor de West Europese landen Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk en Spanje betekent dit 7 maanden lang niet 1 maar 2 uur verschil met de op de zon gebaseerde, geografische standaardtijd. Ondanks positieve associaties met het begrip ‘zomertijd’ bevestigt steeds meer onderzoek dat de klok verzetten juist zeer schadelijke gevolgen heeft voor onze gezondheid, werk en studie, veiligheid, milieu en economie.
  • Helaas willen de EU-lidstaten nog steeds geen besluit nemen over het beëindigen van de klokwisselingen. De belangrijkste reden is dat het politieke debat en de publieke opinie de goed onderbouwde wetenschappelijke rapporten en adviezen negeren en blijven hangen in ongefundeerde overtuigingen rondom dit thema. De International Alliantie voor Natuurlijke Tijd (IANT) heeft daarom een campagne gelanceerd met de meest gestelde vragen (FAQ’s) die ze krijgen over het verzetten van klokken en het permanent overgaan op de eigen natuurlijke tijdzone.
  • Ook ligt er op initiatief van de Barcelona Time Use Initiative (BTUI) een makkelijk uit te voeren 2-staps transitieplan klaar: 1) EU schaft de ‘zomertijd' af 2) West Europa keert terug naar de West Europese tijd - een belangrijke basis voor volksgezondheid, economie en milieu.

Extra nadeel door 2 uur tijdsverschil
Tijd- en slaapexperts pleiten wereldwijd voor het invoeren van een permanente natuurlijke standaardtijd. Sinds WO II volgen de genoemde West Europese landen niet meer de eigen West-Europese tijd maar de Duitse, Midden-Europese tijd. Daardoor wijken wij tijdens onze huidige standaardtijd of ‘wintertijd’ al een uur af van onze op de zon gebaseerde, geografische (natuurlijke) standaardtijd. De komende 7 maanden komt daar nog een uur bovenop. Gezien de extra schadelijke effecten van niet 1 maar 2 uur tijdsverschil adviseren ook in Nederland deskundigen van het RIVM, de Hersenstichting en andere organisaties: schaf het verzetten van de klok af en ga definitief voor de West-Europese tijd (UTC).


Schadelijke gevolgen
Een eenvoudig voorbeeld: de komende maanden geldt voor iedereen die om 7.00 uur op moet staan voor werk en studie, dat ze in werkelijkheid om 5.00 uur op moeten. De nieuwe kloktijd houdt ons voor de gek, maar ons lichaam weet dankzij de eigen biologische klok en de intensiteit van daglicht buiten wél hoe laat het echt is. Als we ’s avonds om 23.00 uur naar bed gaan is het eigenlijk pas 21.00 uur en vat ons lichaam nog geen slaap. Voor de meeste mensen leidt dit (té) vroege dagritme tot een chronisch, sluipend slaaptekort, een langdurige 'sociale jetlag'. Dat betekent extra risico op o.a. kanker, hart- en vaatziekten, obesitas, mentale stoornissen, burn-out en depressies, op meer bedrijfsongelukken en verkeersongelukken, en op slechtere prestaties op school en werk. Wat grote gevolgen heeft voor de economie. Zo leidt het chronisch slaaptekort naast minder productiviteit en meer fouten alleen al door werkverzuim tot een kostenpost van 12,4 miljard. En betekent de onnodige lichtvervuiling in de ochtenden een extra verstoring van ecosystemen, en het verschuiven van de spits naar de warmste tijd van de dag extra luchtvervuiling en milieuschade.
Negatieve gevolgen die allemaal grotendeels te voorkomen zijn.


Voordelige oplossing
De EU heeft alweer 4 jaar geleden voorgesteld om een einde te maken aan de klokwisselingen. Dit voorstel ligt nu nog steeds in de bekende departementale laden van de lidstaten - ook in Nederland is niets gedaan met het RIVM-advies uit 2019. Omdat Europese lidstaten blijkbaar niet de nodige stappen willen zetten, richt de Alliantie zich op het versterken van de West-Europese samenwerking ten behoeve van de West-Europese standaardtijd. Hiertoe heeft een internationale werkgroep van experts een makkelijk uit te voeren 2-staps transitieplan uitgewerkt (ook in het NL beschikbaar). Deze stappen zijn 1) Alle EU-lidstaten schaffen de ‘zomertijd’ klok af en blijven permanent op hun standaardtijd. 2) Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk en Spanje gaan terug naar hun eigen West Europese standaardtijd. Voor West Europa een belangrijke basis voor volksgezondheid, economie en milieu.


Misvattingen en gebrek aan kennis
Helaas ontbreekt er in het politieke debat nog de nodige kennis en urgentie rondom dit onderwerp. Ook bij het grote publiek heersen nog bepaalde vooroordelen en aannames, ondanks de toegenomen aandacht in de media. De IANT, waaraan Platform Betere Tijden deelneemt, heeft daarom een campagne gelanceerd met de meest gestelde vragen die ze krijgen over het verzetten van klokken en het permanent overgaan op de eigen natuurlijke tijdzone. Een voorbeeld is bijgevoegd. De FAQ met uitgebreide antwoorden is hier te lezen. Wij hopen hiermee de belemmerende mythen en misverstanden aan te kaarten en de algemene kennis te vergroten, om zo de beweging richting een positieve uitkomst voor alle EU-lidstaten en hun burgers in gang te zetten.


————————



PERSBERICHT - 21 oktober 2022:

Experts presenteren transitieplan naar vaste Europese tijdzones


Het Parlement van de Europese Unie keurde in 2019 het einde van de klokschakelingen goed, maar de lidstaten kunnen maar niet beslissen hoe verder te gaan. Daarom stelt een groep gerenommeerde deskundigen een transitieplan voor met een eenvoudige, voordelige en verantwoorde oplossing voor alle lidstaten.


De Europese Commissie presenteerde in 2018 een voorstel om klokschakelingen te beëindigen in 2019, waarbij de lidstaten de vrijheid hebben om hun standaardtijd te bepalen. Het Europees Parlement nam in 2019 ook haar standpunt in en steunde de stopzetting van de klokschakelingen per 2021. Het is nu aan alle lidstaten zoals vertegenwoordigd in de EU-Raad, om ook een definitief standpunt in te nemen en om onderling overeenstemming te bereiken over de beoogde standaardtijden.


De huidige energiecrisis, samen met de gezondheids- en economische crises die het gevolg zijn van COVID-19 en de oorlog in Oekraïne, maken een beslissing over klokschakelingen nog urgenter, omdat het afschaffen van klokschakelingen en het leven in de juiste tijdzone vele voordelen biedt op het gebied van gezondheid, economie en het milieu. Volgens het voorstel blijkt uit onderzoek dat het aanhouden van klokschakelingen geen significante effecten op de energiebesparing heeft, en dat het zelfs energie-uitgaven verhoogt.


Na ondertekening van de Barcelona Declaration on Time Policies (2021), dat als één van haar doelstellingen heeft: “Het bevorderen van het debat tussen de wetenschappelijke gemeenschap en de relevante beleidsmakers over het einde van klokschakelingen, waarbij gezondheid en welzijn als belangrijkste criteria worden vastgesteld, met respect voor de individuele vrijheid.” is een groep van deskundigen en pleitbezorgers opgericht, bestaande uit gerenommeerde chronobiologen zoals Till Roenneberg, Martha Merrow en Erik Herzog, en belangrijke organisaties die pleiten voor gezonde tijdzones zoals de European Biological Rhythms Society, de European Medical Association en de International Alliance for Natural Time. Ze hebben het afgelopen jaar samengewerkt aan een voorstel om de lidstaten te helpen een weloverwogen beslissing te nemen.


Voorstel transitieplan

Het voorstel voor invoering van vaste tijdzones in de Europese Unie houdt in dat de vaste tijdzone van elk land zo dicht mogelijk bij de eigen zonnetijd ligt, wat zowel de volksgezondheid als de economie, de veiligheid en het milieu zal bevorderen. Dit betekent dat elk land de tijdzone zal aannemen die overeenkomt met de eigen geografische situatie. Voor Nederland, België en Luxemburg betekent dit de eigen West-Europese tijdzone (UTC), zoals in 2019 ook al door het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) in haar rapport is aanbevolen als gunstig voor de volksgezondheid.


De voorgestelde tijdzonekaart ziet er als volgt uit:


Natural time zones Europe

Om deze eindsituatie over te nemen, stellen de experts een tweestappenplan voor:

●      Stap 1: Alle EU-landen schaffen de klokschakeling in het voorjaar af en houden de kloktijd aan die ze in de winter gebruiken. Die landen waarvan de aanbevolen tijdzone al hun huidige standaardtijd is, hoeven geen verdere stappen te ondernemen.

●      Stap 2: Die landen waarvan de aanbevolen tijdzone nog niet hun standaardtijd is (België, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Luxemburg, Nederland, Portugal en Spanje), draaien in de herfst de klok nog een laatste keer een uur terug, om hun aanbevolen tijdzone als hun nieuwe standaardtijd aan te nemen.


Volgens de experts moet dit gepaard gaan met bewustmakings-campagnes en ondersteuning van die sectoren, die naar verwachting het meest door de verandering worden geraakt, zodat zij zich snel kunnen aanpassen aan de nieuwe situatie.


Het belangrijkste argument om dit voorstel aan te nemen is dat uit de pas lopende klokken het slaaptekort en de sociale jetlag bij de meerderheid van de bevolking vergroten, wat gepaard gaat met aanzienlijke negatieve effecten op de menselijke gezondheid, economie en veiligheid, zoals blijkt uit een groot aantal wetenschappelijke publicaties in vooraanstaande internationale tijdschriften. 


Zoals Ariadna Güell, co-coördinator van het Barcelona Time Use Initiative en één van de initiatiefnemers van de groep, stelt: “Dit voorstel is gemakkelijk te implementeren en zal de gezondheid van velen verbeteren en energie besparen. We hopen dat dit voorstel een praktische dialoog zal faciliteren over hoe een einde aan de klokschakelingen in de EU mogelijk gemaakt kan worden”.


 Tot nu toe is het voorstel ondersteund door verschillende organisaties en individuele wetenschappers, en de groep is actief op zoek naar meer ondersteuning om de relevantie ervan te versterken. 


————————


PERSBERICHT - 21 oktober 2020:

Natuurlijke tijd: hoognodige en eenvoudige stap naar een gezondere samenleving


Europese en Noord-Amerikaanse ngo's en pleitbezorgers voor een gezond tijdenbeleid hebben de International Alliance for Natural Time opgericht. Gesteund door gerenommeerde wetenschappers en experts op het gebied van chronobiologie, neurowetenschappen, economische en sociale wetenschappen, benadrukken zij het belang van natuurlijke tijd voor de gezondheid, de veiligheid, het onderwijs, de economie en het milieu. Ze dringen er bij regeringen op beide continenten op aan om zo snel mogelijk permanente, op de zon gebaseerde tijdzones te herstellen, bij voorkeur vóór maart 2021.


Slaaptekort zeer schadelijk

Verkeerd ingestelde klokken dwingen een groot deel van de bevolking veel te vroeg wakker te worden, wat leidt tot structureel slaapgebrek en verstoring van onze aangeboren biologische klokken. Ons circadiane systeem dat al onze lichaamsprocessen aanstuurt en ons dag/nacht ritme regelt, volgt het plaatselijke daglicht – en niet de klok op je mobiel. Het negeren van deze realiteit heeft zeer schadelijke gevolgen voor de kwaliteit van de slaap, onze mentale en fysieke gezondheid, onze prestaties op het werk, op school en in het verkeer en hiermee op onze gehele economie.

Slaaptekort kost ons, voorzichtig geschat, minstens 1% van het jaarlijkse bruto binnenlands product; meer dan € 165 miljard in de Eurozone en meer dan $ 200 miljard in de VS. Bovendien verhogen vooruitgezette klokken de vraag naar zowel extra ochtend-verwarming als avond- airconditioning, wat de energiekosten, afval en vervuiling verhoogt.


De natuurlijke tijd en tijdzones

In te veel landen ondervinden mensen ernstige gevolgen omdat de sociale klok afwijkt van de natuurlijke tijd. Deze afwijking blijkt een enorm negatieve impact te hebben op onze gezondheid, veiligheid, onderwijs, werk, economie en zelfs het milieu. Op alle relevante gebieden is de consensus van experts duidelijk: klokken moeten permanent de natuurlijke tijd weergeven. Dat is de tijd die gebaseerd is op de 24 geografisch meest geschikte, op de zon gebaseerde tijdzones.

Helaas zet het grootste deel van Europa en Noord-Amerika de klok nog steeds elk voorjaar een uur vooruit, waardoor ze een voor de bewoners niet alleen onnatuurlijke maar vooral ook ongunstige (oostelijke) tijdzone hanteren. Daar komt bovenop dat het grootste deel van West-Europa (Benelux, Frankrijk en Spanje) sinds de Tweede Wereldoorlog de Midden-Europese tijd volgt, wat nóg een extra uur ongunstig verschil oplevert.

De natuurlijke tijd is echter voor Benelux, Frankrijk, Spanje en het Verenigd Koninkrijk de West-Europese Tijd (UTC); voor Duitsland, Polen tot en met Italië de Midden-Europese Tijd (UTC + 1); en voor Portugal, Ierland en IJsland de Azoren Tijd (UTC-1). In het brede Noord-Amerika moet elke staat en provincie de eigen permanente standaardtijd herstellen (de enige weg die door de Uniform Time Act van 1966 is toegestaan).


Voor gezondheid én economie

De Alliantie voorziet burgers en politici van betrouwbare informatie over het belang - vooral tijdens COVID - om permanent terug te keren naar op de zon gebaseerde tijdzones. Ze vragen de Europese nationale autoriteiten en de staats-/ provinciale en federale regeringen van Noord-Amerika om het beschikbare wetenschappelijke bewijs en de praktijkervaringen te erkennen, klokschakelingen af te schaffen en de natuurlijke tijdzones te herstellen, bij voorkeur vóór de volgende geplande klokschakeling in maart 2021.


Referenties

Deskundigen hebben zich herhaaldelijk uitgesproken tegen de zogenaamde ‘zomertijd’ (Daylight Saving Time of DST) en de seizoensgebonden klokschakelingen.

- In 2019 pleitten de European Sleep Research Society (ESRS), de European Biological Rhythms Society (EBRS) en de Society for Research on Biological Rhythms (SRBR) in een gezamenlijke verklaring aan de Europese Commissie voor de invoering van een meer natuurlijke tijd.

- Kort daarna volgt een uitgebreide positieverklaring van de SRBR, met de aanbeveling om terug te keren naar een meer natuurlijke tijd "waarbij de zonnekloktijd het meest overeenkomt met de sociale kloktijd".

- Later dat jaar beveelt de Canadian Society for Chronobiology (CSC) in haar standpuntbepaling aan: "Wij steunen de overgang naar een permanente tijd. Daarbij moeten we echter de standaardtijd aannemen, niet daylight saving time (‘zomertijd’)”

- In 2020 publiceert ook de American Academy of Sleep Medicine (AASM) een standpuntverklaring en persbericht, waarin ze stelt: "Permanente standaardtijd, het hele jaar door, is de beste keuze die het meeste aansluit bij onze circadiane slaap-waakcyclus". Hun verklaring wordt onderschreven door 21 andere organisaties voor gezondheid, veiligheid en onderwijs.

- Al in 2018 pleitten de Nederlandse vereniging voor Slaap-Waak Onderzoek (NSWO) en de Slaapgeneeskunde Vereniging Nederland (SVNL) in een gezamenlijk standpunt voor: Zomertijd afschaffen. De Duitse Vereniging voor Slaaponderzoek en Slaapgeneeskunde (DGSM) nam dezelfde stelling in.

- Op 15 oktober 2019 concludeert het RIVM in haar rapport ‘Standaardtijd, zomertijd en gezondheid’ duidelijk: klokschakelingen zijn ongezond, standaardtijd (UTC+1) is beter voor de volksgezondheid dan de ‘zomertijd’ (UTC+2) en het zou nóg beter zijn als Nederland de eigen geografische tijdzone (UTC) hanteert.

Wij gebruiken geen cookies om deze site te laten werken.